Wat is de impact van mijn glas wijn op natuur en milieu?

Consumenten vragen steeds vaker om een biologische wijn, want de ecologische voetafdruk van zo’n wijn is per definitie een stuk kleiner dan van reguliere wijnen. Denken ze. Erik is daar blijkbaar niet van overtuigd. Hij stelde ons een interessante vraag. Is een biologische wijn uit het buitenland wel zo goed voor natuur en milieu? Het lijkt een simpele vraag, maar over het antwoord kun je een boek volschrijven. Onze expert Sico de Moel geeft een aanzet. Wat is dat eigenlijk, biologische wijn? En is die echt beter voor natuur en milieu?

Een biologische wijn maak je in samenwerking met de natuur. De wijnboer maakt bijvoorbeeld geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Hij zoekt voor de problemen in z’n wijngaard een natuurlijke oplossing. Denk aan de inzet van schapen bij het aanpakken van onkruid en het zaaien van bloemen die nuttige insecten en vogels naar de wijngaard lokken. “Maar biologisch is niet altijd duurzaam en omgekeerd is duurzaam niet altijd biologisch”, benadrukt Sico. “Ik snap dat ik dat uit moet leggen.”

Duurzame wijn

“Biologische teelt is in Europa beschermd met een keurmerk. Er zijn strikte regels aan verbonden. In Nederland controleert SKAL in opdracht van het ministerie van LNV of boeren zich aan deze regels houden.” Boeren die een erkenning als bio-boer aanvragen, moeten dat met hun administratie aantonen. “Na een transitieperiode van 3 jaar mag hij z’n producten dan biologisch noemen en dat ook op de verpakking vermelden.” Wat is dan het verschil tussen biologisch en duurzaam?

Koper en zwavel

“In de biologische wijnbouw is gebruik van koper en zwavel tot een bepaald maximum toegestaan, maar koper kan wel schadelijk zijn voor het bodemleven. Wat goed is voor mens en natuur kun je niet samenvatten in een paar regeltjes en een labeltje. Op Domein Bergen geloven we bijvoorbeeld in de kracht van biodiversiteit en een actief bodemleven.” En hoe zit het dan met een biologische of duurzame wijn uit het verre buitenland? Een wijn die een wereldreis moet afleggen, voordat hij in je glas terechtkomt moet wel schadelijk zijn voor natuur en milieu. Toch?

Glasovens

De ecologische voetafdruk van wijn omvat de productie, de verpakking en het transport. De productie (teelt) en verpakking hebben de meeste impact op natuur en milieu. Een biologisch keurmerk zegt iets over de effecten van de productie van wijn op natuur en biodiversiteit. Niet over de uitstoot van CO₂ en de opwarming van de aarde. De productie van flessen in hete glasovens zorgt voor veel uitstoot van CO₂. Wat betekent dat voor transport van wijn vanuit het buitenland? Een kartonnen pak wijn uit Australië heeft een lagere uitstoot dan een glazen fles uit Italië!

Weg of water

En omdat een vrachtwagen in verhouding 10 tot 20 keer zoveel CO₂ uitstoot dan een schip, pakt het transport over de weg vanuit Zuid-Spanje slechter uit voor natuur en milieu dan over zee vanuit Zuid-Afrika. Het intercontinentale transport van wijn gaat meestal over zee. Kleinere hoeveelheden komen via de lucht naar Nederland. Vervoer over water is de beste weg. Bij de keuze voor het vliegtuig staat snelle levering voorop. Natuur en milieu zijn daar de dupe van. Vliegtuigen verbruiken veel brandstof en hebben daardoor een hoge uitstoot.

Nederland

Is een biologische wijn uit het buitenland wel zo goed voor natuur en milieu? Het antwoord is niet zo simpel. Duidelijk is dat duurzame wijnen uit wijnregio’s dicht bij Nederland het minst schadelijk zijn voor natuur en milieu. Daarbij kun je denken aan wijnen uit de Champagne, de Elzas en de Moezel. De impact van duurzame wijn uit Nederland op natuur en milieu is vanzelfsprekend het kleinst. “Uiteindelijk gaat het om de persoonlijke keuzes die je maakt”, vindt Sico. “En het vertrouwen dat je hebt in de producent.” Wijn van dichtbij huis is duurzaam en vertrouwd.

Expert

Sico de Moel

Sico de Moel is initiatiefnemer van Domein Bergen, een ledenwijngaard met een gastronomisch voedselbos. Eerder was hij chef en eigenaar van Restaurant L’invité in Amsterdam.

Na een opleiding aan de Hotelschool Leeuwarden en de koksopleiding aan de Fred Colli Culinaire Academie Nederland opende Sico zijn restaurant. Hij onderscheidde zich met zijn duurzame en lokale Nederlandse keuken. In 2023 stopte hij met L’invité. Nu focust hij zich op de gastronomische mogelijkheden van zijn wijndomein en voedselbos.

Sico is expert op het gebied van alles wat onze bodem de Nederlandse gastronomie te bieden heeft.

Uit alle inzendingen voor de Wijnvraag van de Maand kozen we deze keer de vraag van Erik. Hij verdient hiermee een fles Nederlandse wijn of het boek Wijnroutes Nederland & België. Heb je ook een vraag voor ons team van experts? Je kunt onderstaand contactformulier gebruiken om doorlopend vragen in te sturen. Als we de volgende keer jouw vraag selecteren verdien je ook zo’n fraai boek of mooie fles.