Wachten op de switch van natte winter naar droge zomer

Een praatje over het weer stelt meestal niet veel voor. In de wijnbouw is dat anders. Daar is een bericht over het weer hard nieuws. Het resultaat van een jaar hard werken staat of valt met regen of zonneschijn. De lente van 2024 gaat de boeken in als de natste en warmste ooit. Veel pech en een beetje klimaatverandering. Dat zijn volgens experts de oorzaken. De trend lijkt te zijn dat nat steeds natter wordt en droog steeds droger. “De winters worden natter, de zomers droger”, zegt Karin van der Wiel van het KNMI. “En ergens in de lente zit de knik”. Vroeg of laat.

Deze lente was niet de natste ooit in het hele land. Dat was hij wel in sommige regio’s, zoals Limburg. Er viel over het hele land 254 millimeter regen. Alleen in 1983 was het nog natter. Normaal valt er in het voorjaar 157 millimeter. De regen viel vooral in april en mei. Soms leek het erop dat de sluizen van de hemel wagenwijd openstonden. In een aantal provincies zorgde dat voor wateroverlast. De bodem is hier en daar door en door nat. De lente is een verlengstuk van de natte winter. Dat beperkt wijnboeren bij hun werk in de wijngaard. Wanneer komt het keerpunt? Dat is elke lente weer de vraag.

Van uitzondering naar regel

Het KNMI meldt dat de lente met 11,7°C ook extreem warm was. Normaal is het gemiddeld maar 9,9°C. De warme lente van 2007 was nog een uitzondering, maar is nu regel. Copernicus, het Europese centrum voor klimaatonderzoek, maakte bekend dat het voor het eerst een heel jaar lang 1,5°C warmer was op onze aardbol dan in 1900. In de periode van mei 2023 tot en met april 2024 was de opwarming ruim 1,6°C. Deels veroorzaakt El Niño deze stijging. Maar niet alles kun je op het conto van de sterke opwarming van het zeewater rond de evenaar schrijven. Het veranderende klimaat speelt een belangrijke rol.

Klimaatdrammers

Het KNMI concludeert dat winters natter en zomers droger worden. Dat betekent dat hevige en langdurige regenval in de lente niet betekent dat droogte in de zomer uitblijft. “Als het nu langdurig stopt met regenen, kan het neerslagtekort gewoon weer oplopen”, benadrukt Van der Wiel. Klimaatsceptici halen hun schouders erover op. Ze lachen erom. “Die klimaatdrammers verklaren alles vanuit klimaatverandering of het nu extreem nat of droog, warm of koud is”. Het is een feit dat het weer extremer wordt. Droger, natter en warmer. Wijnboeren kunnen er alles over vertellen.

Goed of slecht wijnjaar

Als het in juni stopt met regenen en de zon en hitte voor meer verdamping zorgen, gaat het al vrij snel de verkeerde kant op. In de toekomst zullen de lentes nog natter en warmer worden. Er valt meer neerslag en óók de verdamping neemt toe. Daardoor loopt het neerslagtekort op. Hoe dat concreet uitpakt in Nederland is niet te zeggen. De natte winter en droge zomer maken de dienst uit. De lente is de overgangsperiode van de dominante winter naar de zomer. Wannéér het weer in de lente switcht naar drogere omstandigheden is niet te voorspellen. Maar het is wel cruciaal voor de kwaliteit van het groeiseizoen. En bepaalt of het een goed of slecht wijnjaar wordt.