Forse groei voor Nederlandse wijnbouwsector in 2023

De Nederlandse wijnbouwsector beleeft een groeispurt. In de afgelopen maand gingen meer dan 120.000 wijnstokken de grond in. Dat is 60% meer dan in 2021 en 2022. De nieuwe aanplant beslaat een oppervlakte van 22 hectare, verspreid over 8 provincies. In hectare is de groei pakweg 25% groter dan de voorgaande jaren. Dit jaar nemen 5 nieuwe domeinen en 11 bestaande bedrijven de toename voor hun rekening.

Nederland telt nu meer dan 200 commerciële domeinen, die samen bijna 400 hectare aan wijngaarden bezitten, De groei in 2021 en 2022 schommelde rond de 18 hectare. Nog geen handjevol kleine wijngaarden werd gerooid. Een van de trends is dat grote wijndomeinen nog groter worden. Nederland telt nu 6 wijndomeinen die groter zijn dan 10 hectare.

Vraag en aanbod

Dat aantal zal de komende jaren verder stijgen. Hier en daar liggen de plannen voor een verdere uitbreiding in 2024 al klaar. Een belangrijke reden daarvan is dat de vraag naar Nederlandse wijn bij consumenten en de horeca groter is dan het aanbod. Zelfs na de recordproductie van 1,3 miljoen flessen in 2022 zijn de wijnboeren nu al bang dat hun voorraad niet groot genoeg is om een heel jaar lang wijnen te kunnen verkopen. Dan kunnen ze niet meer aan de vraag van hun vaste klanten voldoen.

Nieuwe rassen

De Nederlandse wijnbouw beleefde ongeveer 30 jaar geleden een groeispurt dankzij de introductie van nieuwe druivenrassen, zoals johanniter en regent. Deze rassen doen het goed in een koel en vochtig klimaat en hebben een betere weerstand tegen schimmels en andere plantenziekten. Boven de grote rivieren kozen wijnboeren hoofdzakelijk voor deze nieuwe en minder bekende druivenrassen. De namen van deze druivenrassen zijn zelfs bij veel wijnliefhebbers amper bekend. Dat wreekt zich in de marketing.

Kentering

Door de klimaatverandering lijkt daar nu een kentering in te komen. Ook boven de grote rivieren kiezen wijnboeren steeds vaker voor de aanplant van klassieke druivenrassen, zoals chardonnay en pinot noir. Dat betekent niet dat zij de nieuwe rassen vaarwel zeggen. Met hun nieuwe aanplant kiezen ze voor zowel klassieke als nieuwe druivenrassen. Dit voorjaar werden bijna 73.000 stokken van klassieke rassen aangeplant tegen ruim 47.000 van nieuwe rassen.

Chardonnay met stip op 1

Er werden dit voorjaar bijna drie keer zoveel witte als blauwe druiven aangeplant. De klassieke chardonnay staat met stip op 1. Er gingen maar liefst 28.000 stokken van deze klassieker de Nederlandse bodem in. Daarmee is hij met afstand de populairste druif. De eveneens witte souvignier gris staat met ruim 18.000 stokken op nummer 2. De populairste blauwe druif is met ruim 10.000 stokken de klassieke pinot noir, gevolgd door de nieuwe cabernet cortis met ruim 8.000 stokken.

Twente

Nederland kende tot nu toe twee grote wijnregio’s: Zuid-Limburg en de Achterhoek. In 2023 groeit de sector in Limburg nog steeds het snelst, maar evenals in de afgelopen jaren laat ook nu Twente een opmerkelijke groei zijn. Het lijkt erop dat de derde ‘grote’ wijnregio zich daarmee aandient. Zuid-Limburg, de Achterhoek en Twente liggen in de warmste delen van het land met de meeste zonuren.