Waarom je nu al kunt aftellen naar de oogst

Het aftellen kan beginnen. De wijnboer kan de oogstdatum nu al met potlood in z’n agenda zetten. Hij kan een voorzichtige planning maken, omdat de wijnstok bloeit. Nog niet overal in Nederland, maar hier en daar zie je de eerste bloeiende trosjes. In de regel bloeit de wijnstok in de periode tussen eind mei en half juni. Dankzij het warme voorjaar loopt de natuur keurig op schema. Het moment van de floraison of bloei is een belangrijke indicatie voor het moment van de oogst.

Over pakweg 100 tot 120 dagen kan de wijnboer oogsten. Dat verschilt per druivenras en per wijnregio. In de Bourgogne rekent de wijnboer met z’n pinot noir bijvoorbeeld op 100 dagen tussen bloei en oogst. In de Bordeaux is dat voor de merlot 110 dagen. De rondo en solaris zijn in Nederland de eerste rassen die bloeien. In de late zomer zijn ze ook als eerste klaar voor de oogst. Het is voor een wijnboer belangrijk om te weten of de druiven vroeg afrijpen en of hij kan rekenen op een hoge productie.

Bloei en bevruchting

In de afgelopen weken was het groeizaam weer. De wijnranken groeiden als kool, soms wel 10 tot 20 cm per dag. Wijnboeren zijn druk bezig met het opbinden van de ranken. Intussen bloeit de wijnstok. Dat is de fase voor de bevruchting. Nu de wijnstok bloeit gaan de bloemen open en valt het beschermende omhulsel van de bloemblaadjes af. Het stuifmeel komt vrij en de zaadknoppen worden bevrucht. De bloeifase ziet er op afstand niet spectaculair uit. Maar wanneer je inzoomt op de kleine trosjes krijg je toch een fraai plaatje te zien. De bloemen zijn heel klein, maar ruiken wel erg lekker.

Misbloei

Insecten en de wind zorgen voor de bestuiving. De wijnstok doet ook aan zelfbestuiving. Het succes van deze fase staat of valt met de weersomstandigheden. Kou en stortbuien kunnen de bloei en de bestuiving flink verstoren. Het is belangrijk dat het stuifmeel rustig naar beneden kan dwarrelen en een zachte landing op de stampers maakt. Dat zorgt voor een goede vruchtzetting. Zo niet, dan kan de wijnboer te maken krijgen met misbloei, simpel gezegd: minder druiven per tros. Meestal komt pakweg 30-60% van de druiven tot ontwikkeling. Het ene ras is gevoeliger voor misbloei dan het andere. Onder de klassiekers is de merlot een voorbeeld van zo’n tobberd. De nieuwe marechal foch heeft hetzelfde euvel.

Johanniter

Een beperkte misbloei kan overigens best gunstig zijn. Het zorgt voor lossere trossen. Daardoor kunnen de druiven na een regenbui sneller drogen. Zo maken schimmels minder kans. De johanniter heeft compacte trossen. Dat was in de natte en warme zomer van 2021 een probleem. Hij was vatbaar voor valse meeldauw. Hier en daar werd daardoor minder of zelfs helemaal geen johanniter geoogst. Met name voor dit soort rassen met compacte trossen is een beperkte misbloei gunstig.

Bij voorkeur 20°C of ietsje meer

Om de bloesem tot ontwikkeling te laten komen is een gemiddelde dagtemperatuur van tenminste 15°C en bij voorkeur 20-25°C nodig. In 2023 waren de weersomstandigheden tijdens de floraison ideaal. Tijdens de bloei was het droog en rustig en warm weer. Dat zorgde voor een extreem goede vruchtzetting. Het komt er op aan dat de wijnstok in deze belangrijke fase vitaal is en niets tekort komt. Daar kan de wijnboer nu niets meer aan doen. Als het goed is, heeft hij een paar maanden geleden de bodem bemest om de voeding aan te vullen.

Schade

Op dit moment staan de meeste wijnstokken er goed bij. Na de late nachtvorst in april reppen veel wijnboeren over een opvallend snel herstel. Als alles meezit kan de schade nog een klein beetje beperkt worden. Maar er kan in 100 tot 120 dagen nog veel gebeuren. Samenwerken met de natuur is spannend, van de eerste tot de laatste dag. Hoe dan ook, in de tweede helft van september begint het feest!