Riesling
De genetische vingerafdruk van de riesling laat zien dat een van haar voorouders de gouais blanc is. Dat is verrassend, omdat haar eigenschappen niet aan de Burgunder-familie doen denken. De Duitsers noemen de riesling de Koningin van de druiven. Omdat het misschien wel de beste druif ter wereld is. Ze is lang houdbaar en prima in staat om met behoud van haar eigen identiteit het terroir uit de verf te laten komen. Nieuwere rassen die uit de riesling voortkomen zijn onder andere Johanniter en Müller-Thurgau.
Synoniemen
De riesling heeft een heleboel alternatieve benamingen, bijvoorbeeld weisser of johannisberg riesling. In Midden-Europa komt de welschriesling veel voor. Hoewel de naam anders doet vermoeden, is er helemaal geen link met de riesling. Het is een nep-riesling.
Herkomst
In Duitse handschriften uit 1435 wordt de riesling al genoemd. Daar komt ze ook het meest voor. Toch liggen de roots van de druif waarschijnlijk in de Elzas, het meest Duitse stukje Frankrijk. Ze staat ook aangeplant in Oostenrijk en Noord-Italië, Oost-Europa, Noord- en Zuid-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland. De riesling verkrijgbaar in alle smaakvariaties. Van beendroog tot zeer zoet, stil en mousserend.
De wijngaard
De aanplant in Nederland is heel beperkt. Enkele wijngaarden in Limburg durven het aan met de riesling, maar die halen samen amper de 5 hectare. De druif schrikt niet van een strenge winter. Ze is zo vorstbestendig dat de wintersnoei eerder kan beginnen dan bij andere druiven. Tegelijk heeft hij een uitgesproken voorkeur voor het meest beschutte plekje van de wijngaard om rijp te worden. De riesling heeft compacte trossen. Dat maakt hem gevoelig voor botrytis.
Oogst
Een belangrijk kenmerk van de druif is de late knopvorming. In vergelijking met veel andere druiven rijpt ze snel, maar in ons koele klimaat kan ze pas gaandeweg oktober binnengehaald worden. En soms wordt het zelfs november. Een riesling die slow and steady kan rijpen, levert de beste wijn.
De kelder
In het verleden werd de druif vooral gebruikt om mierzoete wijnen te maken. Liebfraumilch. Tegen lage prijzen werden daar enorme hoeveelheden van verkocht. Dat ging ten koste van de kwaliteit. De Duitse wijnmakers zijn gelukkig tot inkeer gekomen. Er komen nu geweldige trocken rieslings op de markt. En ook de Franse variant is meestal droog.
Rijping
De riesling is in de kelder reuze flexibel. Dankzij het zuurgehalte leent ze zich voor uiteenlopende vinificatietechnieken. Het frisse en fruitige karakter van de druif is het meest gediend bij vergisting en rijping in roestvrijstalen tanks. Riesling is geen vriend van hout. De wijnmaker moet spelen met de zoetjes en de zuurtjes in de wijn. Duitsers noemen dat Spielerei.
Het glas
De Riesling kan in allerlei schakeringen tussen droog en zoet in je glas belanden, maar ook als Eiswein of Sekt. Nederlandse wijnboeren maken er een stille droge wijn of een mousserende wijn van.
Smaak
De Nederlandse Rieslings hebben een mooie balans tussen zoet en zuur. Ze lijken iets vriendelijker dan de Duitse variant met z’n scherpe zuren. De oudere edities combineren de strakheid van groene appel met de rijpheid van tropische aroma’s: rijpe ananas, limoen en passievrucht. Kenmerkend is de geur van petroleum. De jongere hebben aroma’s van appel, abrikoos en perzik. En ook vers hooi, munt en viooltjes.
Houdbaarheid
Het alcoholpercentage is meestal rond 12,5%. In goede omstandigheden kun je een Riesling lang bewaren. Soms zelfs tientallen jaren. Dat is te danken aan de uitgebalanceerde zuren in de wijn. Heel bijzonder.
Serveertemperatuur
Een Riesling drink je op koelkasttemperatuur: 8°C.
De combinatie
De Nederlandse Riesling is een droge, ronde en fruitige wijn met een perfecte balans tussen zoet en zuur. Hij combineert goed met een lichte vis. Het bescheiden zoetje maakt ook combinaties met Aziatische en Indiase gerechten mogelijk.
De keuring
De wijnen van eigen bodem kunnen de concurrentie met de gemiddelde Riesling uit de Moezel of de Elzas prima aan. Ze zijn meestal wat frisser, toegankelijker en vriendelijker en zitten bomvol fruit.
Producenten
Mooie stille wijn: Apostelhoeve (Maastricht), Hoeve Nekum (Maastricht), Landgoed Overst (Voerendaal) en Wijngoed Thorn (Thorn). Mooie mousserende wijn: Apostelhoeve (Maastricht). Stille topwijn: Domein Steenberg (Epen).