Karige oogst bezorgt handel in Nederlandse wijn spannend 2025

Een paar weken geleden maakte de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) bekend dat de Nederlandse wijnproductie in 2024 meer dan halveerde. De oorzaken? Flinke nachtvorst en veel regen en wind tijdens de vruchtzetting. Deze dramatische cijfers zorgen voor 750.000 nieuwe flessen wijn. Dat zijn er bijna 1 miljoen minder dan in 2023. Wat gaat de handel in wijn daarvan merken? “Dit jaar wordt de levering aan de horeca een uitdaging. De vertrouwde wijnen zijn beperkt beschikbaar. Ik heb nieuwe leveranciers nodig!”

Dat zijn de woorden van Patrick van der Fits. Hij is met zijn bedrijven Nederlandse Streekwijnen en De Nederlandse Wijnwinkel de grootste speler in de handel in Nederlandse wijnen. De slechte oogst van 2024 komt op een slecht moment. De populariteit van wijn van eigen bodem neemt toe. De omzet van Patrick groeide in 2024 met 20%. “Dat is een serieuze groei. In elk horecasegment heb ik nieuwe relaties aangeknoopt. Bestaande klanten bestellen structureel meer wijn.” Nederlandse wijn is populair.

Elk huishouden

Hij benadrukt dat brede beschikbaarheid een belangrijke voorwaarde is om een product succesvol te maken. Daar komt het nu op aan. “Het thuisgebruik van Nederlandse wijn neemt toe. Dat is een belangrijke graadmeter. De horeca omarmt het. Nu moet de sector zorgen voor een brede beschikbaarheid.” Daarmee doelt hij niet alleen op het aantal flessen, maar ook op de prijs. “Als een product vaste grond onder de voeten wil krijgen in de handel, moet het beschikbaar zijn voor elk huishouden.” Dat is een gouden marketingregel.

Onhandig

Daarom is het belangrijk dat er Nederlandse wijn beschikbaar is voor € 25,00 maar ook voor € 12,50. Na een beroerd jaar is het verleidelijk om de prijzen te verhogen. Dat kunnen wijnboeren volgens Patrick maar beter niet doen. “Prijs en kwaliteit moeten in balans zijn. Er zijn wijnboeren die zichzelf nu uit de markt prijzen. Dat is niet handig. Hun wijnen raak ik buiten de regio van het domein niet meer kwijt. Dat raakt de hele sector, want je ondergraaft een brede beschikbaarheid van het product.”

Groeiende vraag

Nederlandse Streekwijnen en De Nederlandse Wijnwinkel verhandelen alléén Nederlandse wijn. Bovino doet dat niet. “De verkoop van Nederlandse wijn is voor ons beperkt in vergelijking met het aandeel buitenlandse wijn, dat nog steeds het overgrote marktaandeel heeft”, vertelt Paul Janssen. “Maar de handel in Nederlandse wijn groeide sterk door een hogere productie, nieuwe wijnhuizen en een groeiende vraag.” Het Limburgse bedrijf overweegt het assortiment Nederlandse wijn te verbreden.

Issue

Daar maakt Paul wel een kanttekening bij. “De beschikbaarheid en prijs moeten dat toelaten.” Daar haakt Roderick Meijer van BOB Wijn uit Amsterdam bij aan. “De verkoop was bij ons in 2024 ongeveer gelijk aan 2023. De prijzen blijven voor de horeca wel een issue om meer Nederlandse wijn te gaan schenken, vooral op de kaart per glas.” Daarmee bevestigen de concullega’s het verhaal van Patrick van der Fits. In zijn beleving is 2025 een cruciaal jaar voor de Nederlandse wijn. Verovert het product een vaste plek op de markt of niet?

Definitief plekje

“In de coronaperiode was er sprake van een hype. Nederlanders konden tijdens hun vakantie geen buitenlandse wijnen inslaan en kochten voor het eerst op grotere schaal Nederlandse wijn. Die hype is over. Ik zou het nu een trend noemen. Als de Nederlandse wijnbouwsector de huidige positie nog 2 of 3 jaar vol kan houden, heeft de sector een definitief plekje bij de handel en de slijterijen, de horeca en de consument. Daarvoor is een goede prijs-kwaliteitverhouding nodig.” Voer de hogere accijns niet op als excuus voor een prijsverhoging. “Dat scheelt maar een paar dubbeltjes.”

Voorraad

Maar de wijn moet in 2025 en daarna ook beschikbaar zijn. Lukt dat na de karige oogst van 2024 wel? Patrick ervaart nu nog geen problemen. “Ik heb tot nu toe bijna nooit voorraadproblemen. Elke week investeer ik 2 dagen in bezoeken aan wijndomeinen. De relaties zijn zo goed dat wijnboeren mij bellen als ze nog een paar dozen hebben staan. Maar op is op. Als het Betuws Wijndomein mij ‘nee’ verkoopt, weet ik dat de rode wijn echt op is.” Hij voorziet dat het gaandeweg 2025 lastig wordt om al z’n klanten nog te bedienen. Dat kan ook de jaren erna doorwerken, omdat bijvoorbeeld rode wijn soms pas een aantal jaren later op de markt komt door een langere rijpingsperiode.

Leveringsproblemen 2025

BOB Wijn merkt nu ook nog niet dat Nederlandse wijn schaars is. “Wij hebben juist het idee dat er op dit moment wat meer wijn beschikbaar is. Een aantal grote huizen hebben nog oogst van vorig jaar beschikbaar.” Bovino voorziet ook later dit jaar pas problemen. “Dan kunnen de voorraden bij onze leveranciers uitgeput raken, waardoor we de wijnen mogelijk niet meer aan kunnen bieden voordat er weer een nieuwe oogst beschikbaar is.” In de loop van 2025 wordt het voor de handel (en de consument) dus spannend.

Wijnhuizen

Nederlandse Streekwijnen is daarom op zoek naar nieuwe leveranciers. “Er zijn sowieso al veel domeinen uitverkocht gaandeweg het jaar. Dan is alles al weg of gereserveerd. Om aan de vraag van consumenten en horeca te kunnen voldoen ben ik op zoek naar nieuwe wijnhuizen. Ik wil klanten die inmiddels graag met Nederlandse wijn werken natuurlijk wel iets kunnen verkopen. Dat moeten dan andere wijnen zijn, omdat de vertrouwde wijn maar heel beperkt beschikbaar is.” Dat brengt Patrick tot een gewaagde uitspraak.

4 tot 5 keer

“Als er voldoende Nederlandse wijn met een goede prijs-kwaliteitverhouding beschikbaar is, kunnen we wel 4 tot 5 keer zoveel Nederlandse wijn verkopen. In de Randstad kun je bij een delicatessenwinkel makkelijk € 20 voor een fles wijn van eigen bodem vragen, maar in het oosten van het land moet je bij de kaasboer niet verder gaan dan 14,95. Er moet iets te kiezen zijn.” Handelaren zien dat Nederlandse wijnboeren nu al een aantal jaren achtereen al hun wijnen kwijtraken. Dat roept de vraag op of er wel voldoende Nederlandse wijn gemaakt wordt.

Prijs

Patrick is daar duidelijk over. “De toenemende vraag maakt een groei van het aantal hectares nodig. Er is markt voor Nederlandse wijn.” Brede beschikbaarheid voor een redelijke prijs is dan wel een voorwaarde. “Alles wordt duurder. De consument is zuinig op z’n centjes. Nederlandse wijn mag niet alleen maar voor de elite zijn. Gelukkig zijn er Nederlandse wijnboeren die de prijzen nu niet verhogen, maar er zijn er ook die uit de band springen.” De eigenaar van Nederlandse Streekwijnen is eerlijk: 2025 wordt een spannend jaar.

Bubbels en port

De hype rond Nederlandse wijn is over. Het gaat nu om continuïteit en met kleine stapjes doorgroeien. “Wijnboeren moeten niet zo arrogant zijn dat hun wijn toch wel verkoopt. Dat is gevaarlijk. De hele sector moet het verhaal van Nederlandse wijn vertellen. Vanuit een gedeelde trots op een prachtig product.” De cijfers van de handel in 2024 laten zien dat de potentie van wijn van eigen bodem niet alleen zit in reguliere stille wijnen, maar ook in mousserende en portachtige wijnen.